Basiscursus Groepsdynamica volgens Yalom

Binnen groepen spelen krachten. Deze treden spontaan op en zijn op zichzelf niet positief of negatief. Ze kunnen ten voordele van groepsleden zijn als ze adequaat worden beheerd. Een groeps(bege)leider dient zicht te hebben op wat zich in een groep afspeelt en dient ideeën en technieken te hebben om de groepsontwikkelingen goed te kunnen begeleiden en sturen. 

Binnen elke groep doen zich vergelijkbare groepsprocessen voor die te maken hebben met het krachtenspel in een groep. Daarvoor wordt de term groepsdynamiek gebruikt. Hoe deze groepsdynamiek tot uitdrukking komt is van vele factoren afhankelijk, bijvoorbeeld type groep, de samenstelling en doelstelling.

inhoud

In deze cursus maak je kennis met de theorie en praktijk van groepen. Het gaat dan met name over de therapiegroep, maar de opgedane kennis kan zeker ook zinvol zijn om meer te begrijpen van een team of een organisatie. Tevens zal je de toegevoegde waarde die groepspsychotherapie heeft beter inzien. Dit heeft direct invloed op het proces van indicatiestelling en om zo goed mogelijk professioneel (en persoonlijk) te kunnen functioneren is kennis over groepen en hun werking van essentieel belang.

In deze cursus komt o.a. aan bod:

• groepsfenomenen
• karakteristieken van individuen die samen een groep vormen
• het ervaren en oefenen in het hanteren van groepsontwikkelingen
• het leren aanpassen van interventies aan soort, niveau en fase van de groep en aan de stijl van de leider die invloed uitoefent op wat zich afspeelt in de groep.

Ook komen de concepten aan bod die vanuit de groepsdynamica zicht geven op het materiaal, de ontwikkeling, de beïnvloeding, het leiderschap van groepen in de geestelijke gezondheidszorg en de kerncompetenties die nodig zijn om een groep te vormen, te starten, te begeleiden en te beëindigen.

Zo leer je om de groepsleden de kans te geven zich te ontwikkelen in, met en door de groep, en om jezelf als groeps(bege)leider te leren kennen en te ontwikkelen. 

doelgroep

(GZ)-psychologen, psychotherapeuten, psychiaters en andere professionals binnen de (G)GZ die met groepen (gaan) cliënten werken.

doelstelling

Aan het eind van de cursus:

• heb je kennis van de basisconcepten uit de groepsdynamica en kan je deze kennis benutten in situaties waarin hij met groepen te maken heeft. Dit kan zowel binnen de klinische setting als daarbuiten van pas komen. Denk aan teams en organisaties.
• ben je in staat een specifieke indicatie voor een vorm van groepstherapie te stellen.
• ben je in staat de specifieke therapeutische factoren bij groepstherapie te herkennen, te benutten en zo mogelijk toe te passen.
• heb je kennis van de concepten en processen van de groepstherapie.
• heb je inzicht in eigen houding in groepen en ben je in staat adequaat samen te werken met een co-therapeut.
• ben je op de hoogte van de wetenschappelijke waarde van groepstherapie
• ben je op de hoogte van de meest recente ontwikkelingen op digitaal terrein.

werkwijze

De bijeenkomsten hebben een vaste structuur bestaande uit ten eerste literatuurbespreking aan de hand van referaten van de deelnemers. De bedoeling is dat de opgegeven literatuur door iedereen bestudeerd wordt en dat alle cursisten discussiepunten bedenken of referaten houden. Het geheel moet een actieve interactie opleveren tussen de cursisten onderling en de docenten. Het aantal bladzijden is soms veel maar leest heel gemakkelijk.

Ten tweede bestaat de bijeenkomst uit een groepssimulatie en de reflectie daarop. Hierbij treden twee cursisten op als groepstherapeuten. De overige deelnemers zijn groepsleden en observatoren. Er wordt materiaal ingebracht aan de hand van eigen ervaringen uit de praktijk. Het kan ook eigen inbreng betreffen. De docent zorg voor duidelijke afspraken om de veiligheid in de opleidingsgroep te optimaliseren.  De rollen worden regelmatig geruild zodat meerdere cursisten kunnen oefenen met de therapeut rol.

De oefeningen sluiten aan bij de bestudeerde literatuur en er vindt terugkoppeling plaats naar de literatuur. Er is zeker ruimte voor improvisatie.

Na de praktische oefening wordt het geheel nabesproken aan de hand van eigen leerervaringen en feedback van de docenten. De interventies en hun effect worden grondig geanalyseerd door alle deelnemers, de observatoren en de docenten.

Ook zal gebruik gemaakt worden van filmmateriaal en eigen casuïstiek worden ingebracht. Zo worden theorie, oefening, eigen ervaring en het dagelijkse werk aan elkaar verbonden.

Er kunnen altijd eigen vragen en knelpunten uit de praktijk ter sprake gebracht worden waarbij de cursusgroep een intervisieachtig karakter kan aannemen.

erkenning NVGP

Deze basiscursus groepsdynamica is het eerste onderdeel van de opleiding tot Groepstherapeut NVGP en tot Specialistisch Groepstherapeut NVGP.

literatuur

• Berk, T.(2005) Leerboek Groepspsychotherapie
• Yalom ID & lezcz M (2020). The theory and practice of group psychotherapy. 6th edition