Lichaamsgerichte psychotherapie, Module 1

De menselijke ervaring is belichaamd en is niet verdeeld in een scheiding van psyche en soma. In de verschillende vormen van psychotherapie komt er dan ook steeds meer aandacht voor het lichaam binnen de behandeling. De ontwikkelingen in de neurobiologie en de kennis over psychotrauma tonen aan dat de lijfelijke ervaring een wezenlijk onderdeel dient te zijn bij de behandeling en heling van trauma en vroeg- kinderlijke problematiek.

Pessotherapie is een behandelvorm waarbinnen het lichaam een integraal onderdeel uitmaakt van de therapie, gebaseerd op een eigen ontwikkelingsmodel (en) met eigen concepten en interventies.

In de therapie komen psychodynamische, cognitief gedragstherapeutische en systeem georiënteerde principes samen, met een client centered attitude in een geïntegreerde filosofie.

De lichamelijke ervaring (bottom-up) is de basis van de Pesso-therapie. Deze stroming ontstond in de jaren ‘60 van de vorige eeuw in de Verenigde Staten. De grondleggers, Albert Pesso en Diane Boyden-Pesso, ontwikkelden vanuit hun achtergrond in de dans en choreografie deze lichaamsgerichte therapie, die ze de Pesso Boyden System Psychomotor (PBSP) noemden. De theoretische onderbouwing volgde hun ervaring, waardoor de Pesso’s een heel eigen zienswijze en theorie geformuleerd hebben, die nog steeds in ontwikkeling is.

Tegelijkertijd wordt hun methode ondersteund door de meest recente research op het gebied van cognitie, emotie, hechting, geheugensystemen en hersenfuncties.

Pesso-therapie kent vele toepassingen. Het wordt aangeboden in therapiegroepen, in gestructureerde oefeningen groepen en in individuele en systeemtherapie binnen de reguliere GGZ-instellingen en in eigen praktijken.

Pesso-therapie is geschikt bij alle indicaties voor inzichtgevende psychotherapie, waarbij de lichamelijke ervaring als aangrijpingspunt de voorkeur heeft boven een meer cognitieve benadering. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn bij cliënten die sterk neigen tot rationaliseren, somatiseren of dissociëren en bij cliënten bij wie sprake is van vroege problematiek.

Door de lichamelijke invalshoek komt Pesso-therapie vaak op een dieper niveau bij wezenlijke conflicten die de problematiek onderhouden, worden afweerstrategieën verhelderd en onvervulde behoeften alsnog symbolisch vervuld.

de opleiding

De opleiding bestaat uit 3 modules, waarvan module 1 als basiscursus of separaat gevolgd kan worden. Deelname aan module 1 geeft toegang tot de twee vervolgmodules, die opleiden tot Pessotherapeut.

doelgroep

Hulpverleners die hun therapeutische vaardigheden willen uitbreiden naar werken met en vanuit het lichaam: psychiaters, psychologen, psychotherapeuten, psychomotorisch therapeuten en andere hulpverleners, die deze lichaamsgerichte benadering willen integreren in hun individuele dan wel groepsbehandeling.

module 1

 Deze module bestaat uit 8 dagen: 4 keer 2 dagen en 3 intervisie bijeenkomsten.

De training is praktijk georiënteerd in de vorm van demonstraties, zelf oefenen, en korte lectures ter toelichting.

doelstelling

• Door middel van het ervaren van en als therapeut oefenen met een tiental lichaamsgerichte oefeningen bewust worden  van lichaamssignalen en van  de non-verbale aspecten van communicatie.
• Herkennen van lichaamssignalen bij de cliënt en aanbieden van interactiemogelijkheden zowel in de groeps- als in de individuele setting, gebaseerd op een begrip van de 5 basisbehoeften.
• Afstemmen op de cliënt door middel van het tracken van emoties wordt geïntroduceerd als interventie.
• Theorie en literatuur wordt besproken en er wordt aangesloten bij neurobiologische kennis zoals de polyvagaal theorie en  de hechtingstheorieën.

inhoud module 1

In deze module komen de volgende onderwerpen aan bod:

• Het zelf ervaren en als therapeut begeleiden van de oefeningen die zelfbewustzijn en interactie bevorderen;
• Een veilig therapeutisch klimaat (possibility sphere);
• De basisformule: Energie-actie-interactie-betekenis (internalisatie); 
• Accommodatie (vorm-pasvorm); 
• 5 ontwikkelingstaken;
• Basisbehoeften (plek, steun, bescherming, grenzen, voeding);
• Omgaan met polariteiten; 
• Eigen regie: Het weten ligt in de cliënt;
• Ontwikkeling (lichaams-)bewustzijn en valideren uniciteit;
• Het nauwgezet volgen van affect (microtracking); 
• Mimiek, lichaamsbeeld en stemmen(geluid).

opleidingstraject PESSO-therapeut

Module 2 (4x2 dagen) gaat in op de theorie en de toepassing ervan in de psychotherapeutische situatie, wat in pessotherapie een ‘structure’ wordt genoemd. In module 3 (3x2 dagen)worden de mogelijkheden van PBSP bij diverse problematiek behandeld. Tijdens module 3 maakt u een begin met het leiden van Pesso therapiestructures onder supervisie.

De 3 modules lichaamsgerichte psychotherapie vormen samen het volledige opleidingstraject tot Pesso-therapeut maar zijn ook afzonderlijk te volgen.
Zo is de eerste module zeer geschikt voor hulpverleners die hun arsenaal willen uitbreiden met lichaamsgerichte interventies.

Het succesvol afgerond hebben van drie modules, 5 eigen leerstructures en 35 uren supervisie geeft toegang tot het lidmaatschap van de Nederlandse vereniging voor Pesso-psychotherapie.

aan te schaffen literatuur

• Aan den Lijve. Lichaamsgerichte psychotherapie volgens Pesso. Marietta van Attekum, 5e druk (2012) Pearson ISBN 9789026522512
• Working with traumatic memories to heal adults with unresolved childhood trauma. Neuroscience, attachment theory and Pesso Boyden System Psychomotor Psychotherapy. Petra Winette and Jonathan Baylin. Jessica Kingsly Publishers ISBN 978 1 84905 7 24 0