Schoolaanwezigheid: van in-gewikkeld naar ont-wikkeling

Bij jongeren die dreigen uit te vallen of al uitgevallen zijn uit het onderwijsproces, is er vaak sprake van problematiek op meerdere leefgebieden. Dit brengt risico’s met zich mee voor de ontwikkeling van de jongere. Hoe ga je als school om met jongeren die verminderd naar school komen? Kun je nog aan onderwijsdoelen werken? Hoe verhouden onderwijstijd, onderwijsdoelen en zorgdoelen zich tot elkaar? 
Schoolaanwezigheid versterken vraagt om een schoolbrede aanpak vanuit een positieve en preventieve benadering. Van een  in-gewikkelde situatie naar ont-wikkeling vraagt om deskundigheid, interventies op maat, multidisciplinair samenwerken, creativiteit en support.  

Doelgroep
(school)psychologen en orthopedagogen die werken in en rond het onderwijs of in de jeugdhulp/jeugd ggz. Meerwaarde van de cursus is dat in de cursus al gestart wordt met werken in multidisciplinaire teams.

Voorkennis van handelingsgerichte diagnostiek is vereist.

Doelstellingen
Na afloop van de cursus:

• Beschik je over de meest recente inzichten op het gebied van schoolaanwezigheid.
• Heb je inzicht in het  Response to Intervention (RtI)-model (Kearney & Graczyk, 2014) .
• Kun je het denkkader ‘Piramide van aanwezigheid’ en de gelaagde benadering toepassen om tot concrete handvatten te komen voor het aanpakken van schoolverzuim.
• Ben je in staat om een school te begeleiden in het vroegtijdig signaleren en begrijpen van schoolverzuim om vervolgens tot passende interventies te komen.  
• Ben je in staat om, vanuit kennis van de wettelijke kaders in relatie tot schoolaanwezigheid, creatief gebruik te maken van de regelruimte bij het inzetten van interventies. 
• Ben je in staat om, vanuit je deskundigheid, met lef en creativiteit perspectief te creëren voor jongeren op het gebied van schoolaanwezigheid en onderwijsdeelname. 
• Heb je zicht op je eigen rol als het gaat om een omslag in het denken van afwezigheid naar aanwezigheid.

Inhoud
In deze tweedaagse training wordt de wetenschappelijke, theoretische kant besproken en is er ruimte voor praktische oefening en uitwisseling. 

Werkwijze
Theorie wordt aan de praktijk gekoppeld door middel van het denkkader ‘Piramide van aanwezigheid’, praktische tips en concrete adviezen. Er is ruimte voor inbreng van eigen casuïstiek. De cursus is interactief en er wordt gebruik gemaakt van verschillende werkvormen, plenair en in groepsverband.

Werkvormen
Presentatie, casus, oefening, uitwisseling

Opbouw
Dag 1:
•    Aandacht voor aanwezigheid; de literatuur en wettelijke kaders
•    Oorzaken en gevolgen van schoolverzuim
•    Introductie ‘Piramide van Aanwezigheid, een praktisch hulpmiddel om tot een passend onderwijsperspectief te komen voor individuele leerlingen’ Geïnspireerd door de Multidimensional, Multi-tiered System of Supports (MTSS). 
•    Perspectief op aanwezigheid vanuit onderwijs en zorg

Dag 2:
•    Laat data voor je werken
•    Verdieping ‘Piramide van aanwezigheid’.
•    Preventie en vroegsignalering 
•    Scherper vormgeven van schoolbeleid en samenwerking onderwijs en jeugdhulp.
•    Gecombineerde interventies vanuit onderwijs en jeugdhulp
•    Trendsetten; Think big act small

Toetsing
Gevraagd wordt om een casus of praktijkvoorbeeld uit te werken. De beschrijving dient gekoppeld te worden aan de literatuur en de ‘Piramide van aanwezigheid’.
De casus wordt besproken in de tweede bijeenkomst.

Voorbereiding
Voorafgaand aan de eerste bijeenkomst zoek je een kunstwerk dat symbool staat voor wat aanwezigheid is voor jou. De afbeelding van het kunstwerk neem je mee naar de eerste bijeenkomst.

Literatuur
De handreiking “Onderwijsperspectief voor leerlingen met verminderde onderwijsdeelname” van Gezina Topper wordt in de eerste bijeenkomst uitgedeeld. De prijs (€27,50) zit in de cursusprijs inbegrepen. Daarnaast worden artikelen geplaatst op Moodle.